Het gebit van de cavia

Vitamine C is erg belanrijk

Voeding speelt een belangrijke rol voor een goed gebit. Een cavia moet veel hooi eten zodat de kiezen goed op elkaar afslijten tijdens het vermalen. Ook vitamine C speelt een grote rol. Indien er geen of te weinig vitamine C binnen opgenomen wordt dan zullen er binnen 10 dagen al problemen ontstaan, zoals bloedingen in gewrichten en spieren, je krijgt dan pijnlijke knie en elleboog gewrichten, maar ook pijnlijke kaakgewrichten, hierdoor wil de cavia niet meer eten.

Tijdens onze diergeneeskunde studie leerden we dat een cavia 10 - 15 mg vitamine C per dag nodig hebben, naar ons idee is dit echter veel te weinig. Als cavia dierenartsen van Dierenkliniek Wilhelminapark adviseren wij een dosering van 50 - 100 mg vitamine C per cavia per dag

Zie meer informatie over vitamine C bij de cavia ....

Gebitsproblemen bij de cavia

Wat zijn de symptomen van een cavia met een gebitsprobleem:
• wel willen eten maar niet kunnen eten. De cavia komt wel naar de etensbak maar gaat daarna niet eten.
• vermageren, weeg elke week je cavia !
• veel speekselen, natte kin
• algeheel ziek zijn
• slechte vacht
• tandenknarsen: kan een pijnuiting zijn
• maagdarmstoornissen zoals diarree of juist obstipatie

Oorzaken van gebitsproblemen

Oorzaken voor gebitsproblemen bij de cavia:
• een tekort aan vitamine C => Hierdoor ontstaan pijnlijke kaakgewrichten en slappe kaakspieren en wil de cavia niet meer eten.
• een tekort aan vitamine D (door te weinig zonlicht) => hierdoor ontstaan er slappe tanden die makkelijk afbreken.
• bij de cavia sluiten de eerste kiezen boven en onder niet goed op elkaar waardoor hier al snel overgroei en haakvorming kan optreden. Je ziet dan dat er een brug gevormd wordt over de tong. (dit geldt ook voor de achterste kies)
• trauma met een kaakluxatie: als de cavia ergens op bijt en het kaakgewricht wordt beschadigd dan kan er een groot probleem ontstaan.
  LET OP"ook het onfverdoofd kijken met een baksperder kan een kaakluxatie verorozaken!
• trauma met afgebroken tand: Wanneer de tand door trauma verloren gaat kan de tand na verloop van tijd weer teruggroeien. Echter deze kan dan verkeerd groeien waardoor een afwijkende stand ontstaat. Soms groeit de tand helemaal niet meer terug. De tegenoverliggende snijtand slijt dan niet af en zal door blijven groeien.
• abcessen: ontstekingen van de kieswortels waardoor abcessen kunnen ontstaan.
• LET OP: andere oorzaken van niet eten zijn:
  blaasproblemen, cysteuze ovaria, baarmoederproblemen, diarree, melkkliertumoren. Deze ziektes kunnen aanleiding geven tot gebitsafwijkingen, doordat de cavia minder goed gaat eten en daardoor slijten de tanden niet goed.

Wanneer u vermoedt dat uw cavia problemen heeft met het gebit is het belangrijk om gelijk naar een dierenarts te gaan. We zullen als dierenarts het gebit en de kop controleren. Er zit altijd veel voedsel in de mond en moet deze eerst uitgespoeld worden. Omdat de mondholte van een cavia in verhouding erg nauw is en de tong groot kan er soms niet tot helemaal achterin de bek worden gekeken. Voor een volledig onderzoek van het gehele gebit kan sedatie noodzakelijk zijn. Dit om te voorkomen dat afwijkingen aan de kiezen achterin de bek gemist worden.

Bekinspectie bij een cavia

Spoel eerst de mond uit anders kun je niets zien, een cavia ademt door zijn neus en de bek zit altijd vol met eten. Voor een bekinspectie of een verdoving spoelen we eerst de mond uit met water.
Hierna kijken we met een oorkijker met speciaal opzetstuk of een wangsperder of een video endoscoop.

De behandeling van problemen met de snijtanden

Meestal geen tandprobleem alleen
Alleen als een tand afgebroken is dan is er sprake van een op zich zelf staand tandprobleem. In het merendeel van de gevallen is de oorzaak van een afwijkende tandstand, tandas of slijtage te zoeken in een vitamine C of D tekort of een kaakgewrichtsprobleem!

Kroonreductie van de snijtanden door het knippen van de snijtanden: liever niet!

Helaas worden nog veel afwijkende snijtanden van cavia's geknipt. Om een aantal redenen wordt dit gezien als een dieronvriendelijke behandeling:
• Risico van het splijten van de tanden in de lengterichting, en daardoor abcesvorming.
• Het knippen is pijnlijk voor de cavia.
• De afgeknipte tanden houden scherpe randen over die de tong en de lip kunnen beschadigen.
• Knippen is een tijdelijke oplossing waarbij er niets gedaan wordt aan de onderliggende oorzaak.

  Wij adviseren dan ook om de snijtanden van een cavia niet te knippen maar om te slijpen of voor een andere blijvende oplossing te kiezen.

Kroonreductie van de snijtanden door het slijpen van de snijtanden.

Dit is een betere methode dan knippen om snijtanden in te korten. Hierbij wordt de tand met behulp van een hoge snelheid tandartsenboor afgeslepen.
Een nadeel van deze methode is dat de behandeling iedere 3-4 weken herhaald dient te worden omdat de snijtanden door blijven groeien.

Deze methode is geschikt wanneer er een afwijkende stand is ten gevolge van trauma. De overgebleven tand (die wel doorgroeit maar niet meer kan afslijten op de tegenoverliggende tand) kan dan tijdelijk ingekort worden met de dremel totdat de getraumatiseerde tand teruggegroeid is.

1 tand onder tov 2 tanden boven of andersom
Indien 1 tand is afgebroken dan lukt het de cavia aardig om de tegenoverliggende tanden goed op lengte te houden, af en toe moeten we ze dan op de juiste lengte afslijpen.

Extractie van de snijtanden bij de cavia

Dit betekent dat alle snijtanden getrokken worden. Dit zal onder anaesthesie (= verdoving) gebeuren. Deze methode heeft soms de voorkeur omdat dit een blijvende oplossing is. De cavia kan goed leven zonder snijtanden, echter de operatie is lastiger dan die bij het konijn.

Het behandelen van haken op de kiezen bij de cavia

Wanneer er haken op de kiezen zijn ontstaan zullen deze verwijderd moeten worden omdat het zorgt voor veel ongemak bij de cavia.

Als een brug over de tong is gevormd kan een cavia moeilijk eten, de tong wordt als het ware opgesloten en de cavia kan het eten niet wegwerken / wegslikken .

De behandeling moet onder anesthesie (=verdoving) gebeuren.

Een cavia is niet goed aan zijn kiezen te behandelen zonder verdoving

Bij het gebruik van een beksperder zonder verdoving is het gevaar dat een kaak uit de kom raakt levensgroot als de cavia zich verzet!

Met behulp van een tandarts low speed boor kunnen haken op de kiezen weggeslepen worden. Het is hierbij van belang dat het slijmvlies van de bek goed beschermd wordt.,br> Als medicijnen krijgt de cavia een injectie pijnstiller en een anabool steroid. We geven pijnstiller (metacam), dwangvoer en het advies elke dag een tablet vitamine C te geven meenaar huis. Indien de kiezen erg zacht zijn dan laten we de eigenaar de cavia vitamine D geven.

Het is belangrijk om te weten dat de haken vaak terugkomen, soms al na enkele weken. Dit betekent dat bij sommige cavia's de behandeling regelmatig herhaald dient te worden.

Het is van belang om in de gaten te houden of de cavia de eerste dagen na de ingreep goed eet. Meestal is dit geen probleem maar soms is het nodig om het een aantal dagen te dwangvoeren. Bij voorkeur met juvenile omdat hier veel vezels inzitten die goed zijn voor het maagdarmkanaal en de cavia's het goed accepteren. Ook zullen we een paar dagen pijnstilling meegeven.

Extractie van de kiezen: is lastig!

Het trekken van de kiezen is lastig omdat de bek erg nauw is en de kiezen met lange wortels verankerd liggen in de kaak. Tevens zal de tegenoverliggende kies door blijven groeien en voor problemen zorgen. Het trekken van de kiezen wordt dan ook afgeraden en alleen gedaan als het echt niet anders kan.
We hebben de ervaring dat de cavia zich goed kan redden na een extractie, maar we voeren dit alleen uit als het echt niet anders kan. Lees verder over de kiesextractie bij een cavia .....

Als er in de onderkaak een reuskies aanwezig is - een zeer grote kies die door de onderkaak doorgroeit - dan is de extractie nog moeilijker. Bij een reuskies kunnen we de kieswortel wegboren. De kies is dan dood en zal uitgroeien richting de mondholte en afslijten op de kiezen van de bovenkaak. Lees verder over de reuskieswortel wegboren bij een cavia .....

Dwangvoeren

Als een cavia niet uitzichzelf gaat eten dan moet het gedwangvoederd worden. We gebruiken als dwangvoer een mengsel van juvenile met verweekte Science Selective Guinea Pig brokjes

Lees voor meer informatie over dwangvoeren van een cavia ....

Cavia tandheelkunde op Dierengebit Lees verder op onze tandheelkundesite www.dierengebit.nl over het normale en het afwijkende gebit van een cavia. Er staat op deze site veel meer informatie over het gebit van de cavia !!!! lees verder .....

Bronnen

Bovenstaande tekst komt grotendeels uit hetgeen wij uit ervaring hebben opgedaan met het behandelen van gebitsproblemen bij cavia's en uit de afstudeerscriptie van onze dierenarts Diane van Driel, "Tandheelkundige problemen bij Rodentia en Lagomorpha", Universiteit voor gezelschapsdieren, faculteit der Gezelschapsdieren, augustus 2001.